Gehandicaptenparkeerplaatsen – Belangrijke informatie

Rol van gemeenten

Gemeenten zijn verantwoordelijk voor het aanwijzen, inrichten en handhaven van gehandicaptenparkeerplaatsen. Hoewel zij op grond van artikel 225 van de Gemeentewet parkeerbelasting mogen heffen, kiezen de meeste gemeenten er terecht voor om houders van een gehandicaptenparkeerkaart te ontzien. Voor veel mensen met een beperking zijn de kosten voor medische zorg, mobiliteitshulpmiddelen en noodzakelijke voertuigaanpassingen al fors hoger dan gemiddeld. Daarnaast kunnen zij vaak geen gebruik maken van parkeermeters of parkeerapps door motorische, visuele of cognitieve beperkingen.

De evaluatie van het VN-Verdrag Handicap uit 2024 benadrukt dat gemeenten een uniform, toegankelijk en niet-discriminerend beleid moeten voeren. Grote verschillen tussen gemeenten leiden in de praktijk tot ongelijkheid. Het parkeerbeleid is één van de terreinen waar deze ongelijkheid nog steeds zichtbaar is — en waar verbetering noodzakelijk blijft.

Aanbevolen afmetingen Hoewel er geen wettelijke richtlijnen zijn, adviseert CROW de volgende afmetingen voor gehandicaptenparkeerplaatsen:

• Langsparkeren: 3,50 m x 6,00 m
  (7,50 m wanneer achterin- en uitstappen noodzakelijk is)

• Haaks parkeren: 3,50 m x 5,00 m
  (Minimaal 3,00 m breed zonder obstakels wanneer gewerkt wordt met een vrije uitstapstrook)

Waarom deze afmetingen essentieel zijn

Veel mensen met een handicap rijden met een aangepaste bestelauto of busje om rolstoelen en andere hulpmiddelen te vervoeren. Voor het veilig laden en lossen is vaak tot 3 meter vrije ruimte achter de auto nodig. Dat betekent dat niet alleen de parkeerplaats zelf breed genoeg moet zijn, maar dat ook de directe omgeving vrij moet zijn van obstakels zoals palen, lichtmasten, verkeersborden of slecht geplaatste beplanting.

In veel gemeenten voldoen parkeerplaatsen helaas niet aan deze richtlijnen. Gehandicapten kunnen dan letterlijk niet uitstappen of hun hulpmiddelen niet gebruiken — ondanks dat de plek wél als ‘gehandicaptenparkeerplaats’ is aangemerkt.

Wij roepen gemeenteraden op om hun verantwoordelijkheid te nemen en deze situaties snel te verbeteren.

Parkeerautomaten

Wanneer gemeenten toch parkeerbelasting heffen, moeten de bedieningselementen van parkeerautomaten tussen 0,90 en 1,20 meter hoog zijn. In de praktijk blijkt echter dat de automaat vaak zo wordt geplaatst dat het fysiek onmogelijk is om uit te stappen of bij het apparaat te komen, doordat er obstakels voor staan.

Toegankelijkheid gaat niet alleen om hoogte, maar ook om vrije ruimte eromheen.

Publieke voorzieningen

Bij publieke voorzieningen — zoals bioscopen, bibliotheken, theaters, zorginstellingen en gemeentehuizen — moet minimaal 5% van de parkeerplaatsen zijn bestemd voor mensen met een beperking. Bovendien moeten deze parkeerplaatsen zich binnen 100 meter van de ingang bevinden, zodat de toegankelijkheid daadwerkelijk gewaarborgd is.

Individuele gehandicaptenparkeerplaatsen

Voor het instellen van een individuele gehandicaptenparkeerplaats is een verkeersbesluit vereist op grond van artikel 15 van de Wegenverkeerswet 1994.
Wanneer een verkeersbord wordt voorzien van een kenteken, is daarnaast een aanvullend besluit op basis van artikel 12 van het BABW verplicht.

Controle en toezicht

Misbruik van gehandicaptenparkeerkaarten blijft een hardnekkig probleem. Onterecht gebruik door derden beperkt de beschikbaarheid voor mensen die de kaart werkelijk nodig hebben. Intensiever toezicht door politie en BOA’s is noodzakelijk. Bij misbruik kan de kaart direct worden ingevorderd, op basis van artikel 53 van het BABW.

Daarnaast moet er streng worden gecontroleerd op voertuigen die te dicht achter aangepaste gehandicaptenvoertuigen parkeren, waardoor de bestuurder niet kan uitrijden — een vaak onderschat maar serieus toegankelijkheidsprobleem.

Samen zorgen voor toegankelijkheid

Toegankelijke mobiliteit is geen gunst, maar een recht. Laten we samen zorgen voor veilige, bruikbare en goed ingerichte gehandicaptenparkeerplaatsen.

Heeft u suggesties of wilt u meer informatie? Neem gerust contact met ons op.