Gemeenten zijn verantwoordelijk voor de aanleg en het onderhoud van trottoirs. Maar wat als een trottoir door smalle doorgangen, hoge drempels of andere obstakels ontoegankelijk is voor rolstoelgebruikers? In Nederland zijn er diverse wetten en regels die gemeenten verplichten om openbare ruimtes toegankelijk te maken voor mensen met een beperking.
Wettelijke verplichtingen
1. Wet gelijke behandeling op grond van handicap of chronische ziekte (Wgbh/cz)
Sinds 2017 verplicht deze wet overheden, waaronder gemeenten, om redelijke aanpassingen te treffen zodat mensen met een beperking gelijkwaardige toegang hebben tot openbare voorzieningen. Dit betekent dat trottoirs niet zodanig mogen worden aangelegd dat ze voor rolstoelgebruikers onbegaanbaar zijn.
2. Omgevingswet
De Omgevingswet, die per 2024 van kracht is, stelt dat bij de inrichting van de openbare ruimte rekening moet worden gehouden met de toegankelijkheid voor mensen met een beperking. Gemeenten moeten in hun omgevingsvisie en omgevingsplannen expliciet aandacht besteden aan inclusiviteit. Hoewel artikel 4.21 specifiek over bouwwerken gaat, is de bredere toegankelijkheidsdoelstelling van de wet wel van toepassing op openbare ruimtes zoals trottoirs.
3. Gemeentelijke zorgplicht en de Wegenwet
Op basis van artikel 15 en16 van de Wegenwet hebben gemeenten een zorgplicht om openbare wegen goed te onderhouden. Wanneer trottoirs structureel niet toegankelijk zijn, kan de gemeente hierop worden aangesproken.
Wat te doen bij ontoegankelijke trottoirs?
Als een trottoir ongeschikt is voor rolstoelgebruikers en de gemeente nalaat dit aan te passen, kan dit in strijd zijn met de Wgbh/cz. In dat geval kunnen burgers:
- Een melding doen bij de gemeente.
- Een klacht indienen bij de Nationale Ombudsman.
- Het College voor de Rechten van de Mens inschakelen voor een beoordeling.
Toegankelijke trottoirs zijn essentieel voor een inclusieve samenleving. Gemeenten hebben de verantwoordelijkheid om ervoor te zorgen dat iedereen, inclusief rolstoelgebruikers, zich vrij kan verplaatsen in de openbare ruimte.
