Mensen vragen welke problemen dan, dat hebben we beschreven in een mail naar de politieke partijen.
Wij zijn (oud-)politiemensen die zelf, of via onze partner, afhankelijk zijn van een gehandicaptenparkeerkaart (GPK). Vanuit onze persoonlijke ervaring én onze professionele achtergrond in handhaving en advisering constateren wij dat het huidige parkeerbeleid voor mensen met een beperking in Nederland ernstig tekortschiet. Daarbij wordt regelmatig gehandeld in strijd met wet- en regelgeving en fundamentele rechten.
Onze zorgen zijn structureel en landelijk herkenbaar:
- Gemeenten hanteren uiteenlopende, vaak onduidelijke regels voor het gebruik van de GPK. Daardoor ontbreekt rechtszekerheid.
- Scanauto’s herkennen GPK’s niet. Dit leidt tot onterechte boetes, ook op plekken waar parkeren met een GPK wél is toegestaan (zoals bij parkeerverboden tot drie uur).
- Er is geen landelijk overzicht van gemeentelijke regels of ontheffingsvoorwaarden.
- In veel autoluwe binnensteden zijn voorafgaande ontheffingen vereist, waarbij soms medische informatie wordt gevraagd – in strijd met de AVG en het medisch beroepsgeheim. Daarnaast wordt verwacht dat wij onze bestemming soms al weken van tevoren kennen en aanvragen.
- Veel gehandicaptenparkeerplaatsen voldoen niet aan de aanbevolen CROW-richtlijnen en/of worden structureel te weinig gerealiseerd. In veel gemeenten blijft het aandeel gehandicaptenplaatsen ver onder de veelgenoemde norm van 5%.
- In Duitsland mogen mensen met een GPK in de heel Duitsland kosteloos parkeren op openbare plekken. Ook milieuzones zijn daar voor GPK-houders toegankelijk zonder aanvullende ontheffing.
- Mensen in een rolstoel kunnen vaak niet bij een parkeerzuil, en voor velen met een beperking is het bedienen van een smartphone-app voor parkeren fysiek of cognitief onmogelijk.
- Aangepaste voertuigen kunnen vaak parkeergarages niet in vanwege te lage doorrijhoogte, zonder dat alternatieven worden aangeboden.
- Er is geen actief beleid op controle van GPK’s. In onze eigen ervaring zijn onze kaarten in al die jaren nooit gecontroleerd op geldigheid of rechtmatigheid. In steden als Antwerpen heeft gericht controleren wél tot veel ontdekking van misbruik geleid. In Nederland blijven misbruik en oneigenlijk gebruik onopgemerkt, waardoor de schaarse plekken vaak onterecht worden bezet.
Wij pleiten voor landelijke regie en doen de volgende concrete voorstellen:
- Uniforme parkeerregels voor GPK-houders, geldig in elke gemeente.
- Een nationale website of app met actuele parkeerinformatie per gemeente. Wij wijzen ook op de Intentieverklaring Digitale Gehandicaptenparkeerkaart (2022) en het bijbehorende project van het Servicehuis Parkeer- en Verblijfsrechten (SHPV), waarin gemeenten samenwerken aan een landelijke digitale parkeervergunning voor GPK-houders. Deze ontwikkeling – met kentekenkoppeling en eenduidige informatievoorziening – biedt perspectief op structurele verbetering. Wij roepen op om dit traject actief te ondersteunen en de invoering te versnellen, zodat het parkeren voor mensen met een beperking eindelijk eerlijk, toegankelijk en handhaafbaar wordt geregeld.
- Voldoende en toegankelijke gehandicaptenparkeerplaatsen conform CROW-normen.
- Volwaardige alternatieven voor parkeergarages die ontoegankelijk zijn voor aangepaste voertuigen.
- Correcte inzet van scanauto’s, inclusief visuele controle of koppeling met een GPK-database.
- Stoppen met medische toetsing bij ontheffingsaanvragen – een geldige GPK moet voldoende zijn.
- Structurele betrokkenheid van mensen met een beperking bij lokaal parkeerbeleid.
- Landelijk controlebeleid op juist gebruik van GPK’s, met handhaving op misbruik.
De huidige praktijk is in strijd met het VN-verdrag Handicap, het RVV 1990 en de AVG. Zij leidt tot uitsluiting van mensen die al dagelijks geconfronteerd worden met belemmeringen. Daarnaast leidt het opvragen van medische gegevens bij gemeentelijke ontheffingsprocedures tot een schending van het medisch beroepsgeheim, het recht op privacy en de lichamelijke integriteit (artikel 11 Grondwet), terwijl de GPK al een erkend bewijs van medische noodzaak is.
Als mensen die jarenlang hebben gewerkt aan handhaving en advisering in de publieke ruimte, vinden wij het onaanvaardbaar dat de overheid zelf nu rechtsongelijkheid en willekeur in stand houdt.
Wij roepen u op om deze knelpunten politiek en bestuurlijk aan te pakken. Graag vernemen wij of u bereid bent tot actie – lokaal en landelijk. Wij zijn beschikbaar voor overleg of toelichting.
