Nieuwsbrief: Autovrije Binnensteden – Modern of Onnodig?
Steeds meer gemeenten in Nederland kiezen ervoor om hun binnensteden autovrij te maken. Wat ooit begon als een maatregel in een paar grote steden, lijkt nu een landelijke trend te worden. Voorstanders wijzen op voordelen zoals schonere lucht, minder geluidsoverlast en een aantrekkelijker winkelgebied. Maar is dit wel altijd de beste keuze?
De keerzijde van autovrij
Niet elke binnenstad heeft dezelfde dynamiek. Voor kleinere steden en dorpen kan een autovrije zone juist een daling in bezoekersaantallen betekenen. Winkeliers signaleren vaak omzetverlies, en mensen met een beperkte mobiliteit worden geconfronteerd met extra, soms bijna onneembare, obstakels. Voor ouderen en mensen met een beperking is deze trend zelfs vaak een ramp. Als ver lopen geen optie is, wordt een bezoek aan de binnenstad een onmogelijke opgave.
Het verdwijnen van parkeerplaatsen dicht bij winkels, restaurants en culturele instellingen treft deze groepen het hardst. Voor hen zijn goede toegankelijkheid en bereikbaarheid essentieel, en daar schiet het beleid in veel gevallen tekort. Alternatieven zoals pendeldiensten of aangepaste parkeervoorzieningen worden vaak niet voldoende overwogen. Veel parkeergarages zijn te laag voor bijv. rolstoelbussen.
Is het juridisch houdbaar?
De vraag rijst of het instellen van autovrije binnensteden altijd binnen de wettelijke bevoegdheden van gemeenten valt. Volgens de Wegenverkeerswet (WVW 1994) mogen verkeersmaatregelen, zoals het beperken van toegang voor voertuigen, alleen worden genomen als deze bijdragen aan de veiligheid, milieuverbetering of verkeersdoorstroming. Daarnaast vereist de wet een zorgvuldige belangenafweging.
Ook de Gemeentewet geeft gemeenten beleidsvrijheid, maar maatregelen moeten proportioneel zijn. Dit betekent dat er een duidelijk doel moet zijn, zoals vermindering van uitstoot of verbetering van veiligheid, en dat de belangen van alle betrokkenen – zoals ouderen, mensen met een beperking en ondernemers – zorgvuldig moeten worden meegewogen. Als dit niet gebeurt, kan een dergelijke maatregel juridisch worden aangevochten.
Modern, maar niet altijd noodzakelijk
Hoewel autovrije binnensteden ongetwijfeld bijdragen aan een duurzamere leefomgeving, is het belangrijk dat dit per locatie goed wordt overwogen. Een ‘one size fits all’-aanpak past niet bij de unieke kenmerken van elke gemeente én haar inwoners.
Wat is jouw mening? Moeten binnensteden autovrij worden, of moeten gemeenten meer rekening houden met de toegankelijkheid voor iedereen? Laat het ons weten!
